مانوستیک

معماری پایدار

مانوستیک

معماری پایدار

۱ مطلب با موضوع «توسعه پایدار» ثبت شده است

استراتژی پایداری

مباحث توسعه ­ی پایدار در پیرامون مسائلی مطرح می­شود که عبارتند از:

-          مصرف زیاد منابع اولیه

-          تولید زیاد آلاینده­ ها

-          ضایعات زیاد مواد مصرفی

-          نابرابری در توزیع امکانات

این 4 مؤلفه، الگوهای ناپایداری به صورت یک سیستم ماتریسی هستند که به صورت متغیرهای مشخصی در تعامل با یکدیگر عمل می­کنند و حیات کره­ ی زمین را دچار بحران و تمدن بشر را با تهدید مواجه می­سازند. کل مشکلات تمدن بشر در دوران معاصر و اعصار آینده، تابعی از متغیرهای مختلف این 5 الگوی ناپایداری می­باشد.

دست­یابی به پایداری را می­توان در 5 استراتژی مهم به نام 5R با روابط الگوریتمیک تثبیت نمود:

-          کاهش (Reduce)

-          بازیافت (Recycle)

-          تجدیدپذیری (Renew)

-          مصرف مجدد (Reuse)

-          پاسخ­دهی (Response)

تمام آنچه پیرامون توسعه­ ی پایدار و رویکردهای پایداری در صنایع مختلف شکل می­گیرند، تفسیر این 5 استراتژی برای دست­یابی به پایداری در مباحث مختلف هستند.

کاهش (Reduce) : نخستین الگوی استراتژی پایداری که به عنوان یک متغیر اصلی در توسعه­ ی پایدار و بر اساس اهداف حفظ محیط زیست و مؤثر در متغیرهای بعدی قابل توجه است، استراتژی «کاهش» است. کاهش در دو تأثیرات خود را بروز می­دهد:

الف:  کاهش در مصرف منابع کانی و مواد اولیه

ب:   کاهش در تولید ضایعات و آلاینده ­ها

الگوی کاهش با تأثیر در مصرف منابع، تغییرات بنیادین در شرایط حیات زیست­ محیطی ایجاد می ­نماید. الگوی کاهش در بدو امر تأثیرگذاری خود را بر روی مصرف منابع بکر و مواد اولیه نشان داده و موجب حفظ منابع طبیعت می­ گردد. کاهش استفاده از مواد اولیه، منابع کانی و آلی، کاهش استفاده از منابع آبی، کاهش تصرف مناطق بکر و اراضی طبیعت مانند جنگل­ها و مراتع و اراضی کشاورزی مانند مزارع و باغات، کاهش عملیات شهرسازی و ساختمانی، کاهش عملیات صنعتی و کاهش تولیدات و مصنوعات کشاورزی و صنعتی، کاهش برداشت از منابع غذایی، مواردی هستند که الگوی کاهش با تأثیرگذاری بر این موارد، موجب تضمین حفظ اکوسیستم­ ها و تداوم حیات زمین می­ گردد.

از طرفی، الگوی کاهش با اثرگذاری به شکل کاهش در تولید انواع آلاینده ­های زیست ­محیطی مانند گازهای سمی، گازهای گلخانه ­ای، غبارها و ریزگردها، پسماندها و ضایعات و زباله ­ها، نخاله ­های صنعتی و ساختمانی، پساب­ های سمی و صنعتی کارخانجات و بیمارستان ­ها و محل تخلیه ­ی زباله ­ها و فاضلاب­ های شهری و خانگی، موجب حفظ حیات زمین و اکوسیستم­ ها می­ گردد.

آلودگی ­های میکروبی : بسیاری از موادی که مورد استفاده قرار می­ گیرند، بعد از مدتی به صورت پساب ­ها و پسماندها که دچار تغییرات بیوشیمی توسط موجودات زنده یا واکنش ­های شیمیایی صنعتی شده ­اند به دامن طبیعت بازگردانده می ­شوند که اغلب سمی و خطرناک و آلاینده هستند یا محل رشد میکروب ­ها و باکتری ­ها و ویروس ­ها می ­باشند که در طولانی مدت می­ توانند خطرات فاجعه ­باری ایجاد نمایند.

آلاینده ­های محیطی : بسیاری از مواد مصرفی به صورت ضایعات در تولید و نخاله­ ها در حین عملیات ساخت و یا کالاهای آسیب دیده و مستهلک و خارج شده از چرخه­ ی مصرف و یا به شکل زباله ­های خانگی و شهری و شیرابه­ های محل تخلیه­ ی زباله ­ها وارد بستر طبیعت و محیط زیست می­ گردند که موجب آلایندگی و رشد میکروبی و از بین رفتن اکوسیستم­ ها می ­گردند.

آلاینده­ های جوی : مصرف منابع انرژی فسیلی برای تأمین انرژی در صنایع و شهرها با تولید انرژی الکتریکی در نیروگاه­ های­ برق، تأمین انرژی و نیروی محرکه و ایجاد حرارت برای فرایندها در کارخانجات صنعتی و انرژی مصرفی در حمل و نقل موجب ورود حجم بسیار بالایی از آلاینده­ ها به شکل گازهای گلخانه ­ای به فضای اتمسفر و تخریب لایه ­ی ازن و ایجاد تهدید در برابر تشعشعات خورشیدی و امواج کیهانی و تابش پرتوهای فرابنفش و همچنین موجب خطرات مستقیم سلامتی مانند بیماری ­های تنفسی، قلبی و عروقی و خون می­ گردد.   

بازیافت (Recycle) : الگوی بازیافت متغیر اثرگذاری است که موجب تداوم طول عمر منابع کانی و مواد اولیه در چرخه ­ی مصرف شده و با این اثرگذاری موجب حصول 2 نتیجه ­ی مهم می ­گردد:

الف – با بازگرداندن مواد اولیه به خط تولید محصولات، مانع از خروج مواد اولیه از چرخه ­ی مصرف و بازگرداندن آن ­ها از حالت زباله و ضایعات به مواد اولیه و ممانعت از ورود ضایعات و زباله به دامن طبیعت به شکل انواع آلاینده ­های زیست ­محیطی می­ گردد.

ب – با تأمین مجدد مواد اولیه برای تولیدات و مصنوعات و حفظ و تداوم طول عمر منابع کانی و مواد اولیه در چرخه­ ی مصرف، نیاز به استخراج مواد اولیه از منابع طبیعت را محدود و منتفی م ی­سازد.  

تجدیدپذیری (Renew) : الگوی تجدیدپذیری متغیر مهمی است برای استفاده­ ی مجدد از منابع، مواد، ابزارها، امکانات و شرایط موجود بدون خارج شدن آن ­ها از چرخه ­ی مصرف به شکل زباله­ ها و ضایعات و آلاینده ­ها می ­گردد. تجدیدپذیری در دو حالت انجام می­ گیرد:

الف – مواد و منابع، بدون فرایندهای پیچیده­ ی فیزیکی و شیمیایی به شکلی ساده به طور مرتب مورد استفاده قرار می­ گیرند و دچار فرسایش و استهلاک نمی­ شوند. مانند منابع انرژی باد و آب و خورشید.

ب – مواد و منابع، در طول عمر مفید خود دچار فرسایش و استهلاک می­ شوند اما به طور مرتب نوسازی می ­شوند و عمر مفید و مدت بهره ­برداری آن ­ها افزایش می­ یابد. مانند ساختمان ها و ابزارها و ماشین ­آلات.

مصرف مجدد (Reuse) : الگوی مصرف مجدد متغیر مهمی است برای بازگرداندن منابع، مواد اولیه، ابزارها و امکانات مستهلک شده و فرسوده شده­ یا غیرقابل استفاده به دلیل تغییرات فناوری یا توجیه ­ناپذیری استفاده­ ی آن­ ها، به چرخه­ ی مصرف و استفاده­ ی مجدد در شرایطی که کارآیی سابق و مورد انتظار اولیه­ ی خود را از دست داده ­اند و معمولاً دور انداخته می­ شوند و به زباله ­ها و ضایعات و آلاینده­ ها تبدیل می­ شوند. مصرف مجدد در 2 حالت قابل حصول است:

الف – منابع، ابزارها و امکاناتی که به صورت تعویض و تعمیرات اجزاء و عناصر یا ارتقای فناوری در ساختار اولیه و طبق هدف اولیه قابل استفاده خواهند بود.

ب – منابع، ابزارها و امکاناتی که با تعویض اجزاء و قطعات و تغییراتی اساسی در ساختار اولیه و تبدیل آن به ابزارها و منابعی برای اهداف دیگری غیر از هدف و انتظار اولیه­ ی آن، مورد بهره ­برداری و استفاده قرار می ­گیرند.

پاسخ­دهی (Response) : الگوی پاسخ­دهی متغیر مهمی است که دارای توابع گوناگونی در منابع و امکانات و در شرایط مختلف دارای بازخوردهای مؤثر می ­باشد. پاسخ­دهی به مطلوبیت هر یک از منابع، امکانات، فرایندها و شرایط در برابر سیاست­ ها و راهبردهای منطبق بر اهداف و انتظارات لازم گفته می ­شود که می ­تواند متضمن برقراری آن اهداف و انتظارات باشد.

الف – الگوی پاسخ­دهی در مدیریت فرایندها به عنوان شاخصی برای میزان موفقیت فرایند در دست­یابی به نتایج مورد انتظار و ظرفیت و قابلیت تداوم ادامه ­ی فرایند برای حصول نتایج مورد انتظار می ­باشد که می­ تواند نقاط قوت، نقاط ضعف، تهدیدها و فرصت­ های پیش­روی اهداف را در یک فرایند هویدا نماید.

ب – الگوی پاسخ­دهی در مدیریت منابع و امکانات به عنوان شاخصی برای تشخیص وضعیت و شرایط منابع و امکانات می ­باشد که به طور واضحی نوع اهداف، انتظارات، برنامه­ ریزی ­ها و سرمایه ­گذاری­ های آتی را تعیین می ­نماید و موجب شفافیت شرایط برای دست­یابی به نتایج بهتر و مطلوب می ­گردد. این شاخص حاصل تشخیص نقاط کاهش، افزایش، ثمربخشی، اثرات مشخص و میزان رشد است.

ج -  الگوی پاسخ­دهی در مدیریت منابع انسانی به عنوان شاخصی برای تعیین وضعیت مدیران، متخصصان، دست­یاران و دیگر عوامل انسانی در پیش­برد اهداف و برنامه­ ها و مطلوبیت بازخوردهای سیاست­ ها و راهبردهای سازمانی بوده و میزان ثمربخشی و نوع عملکرد عوامل انسانی در مسیرهای از قبل ترسیم و تنظیم شده بر اساس اهداف اصلی را آشکار می ­سازد.

د – الگوی پاسخ­دهی به عنوان یک اصل مهم اساسی در سیاست­گذاری ­های کلان شهری و منطقه­ ای و کشوری به عنوان شاخصی برای تعیین و تشخیص نتیجه ­ی عملکردهای سازمانی و عوامل انسانی آن و میزان موفقیت­ ها و مقبولیت ­ها در سیاست­ های کلان دولت ها مشخص کننده­ ی موجه یا غیرموجه بودن تداوم این سیاست­ ها و راهبردها بوده و از توجیه ­پذیری ساقط شوند. در حقیقت در ماهیت این اصل، عوامل انسانی پاسخ­گوی موفق یا ناموفق بودن و مطلوبیت یا عدم مطلوبیت سیاست­ ها و راهبردها هستند.

موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ شهریور ۹۸ ، ۱۸:۱۶
Admin